Cefndir

  1. Yn dilyn etholiadau’r Senedd ym mis Mai 2021, ymrwymodd Llywodraeth Cymru a Phlaid Cymru i Gytundeb Cydweithio i weithio gyda’i gilydd ar amrywiaeth o feysydd polisi1 O dan y thema ‘Cymru Wyrddach i fynd i’r afael â Newid Hinsawdd a’r Argyfwng Natur’, gwnaed ymrwymiad i “gomisiynu cyngor annibynnol i archwilio llwybrau posibl i sero-net erbyn 2035 – y dyddiad targed presennol yw 2050. Bydd hyn yn edrych ar effaith ein heconomi ar gymdeithas a sectorau a sut y gellir lliniaru unrhyw effeithiau andwyol, gan gynnwys sut mae’r costau a’r buddion yn cael eu rhannu’n deg. Rydym yn cefnogi datganoli pwerau ac adnoddau pellach y mae ar Gymru eu hangen i ymateb yn fwyaf effeithiol i gyrraedd sero net…”.

Cwmpas

  1. Bydd y cyngor arbenigol yn ystyried llwybrau i gyrraedd sero net erbyn 2035, sy’n gydnaws ag uchelgeisiau nodau a dulliau gweithio Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) (2015)2.
  1. Ar ben hynny, bydd y cyngor arbenigol yn ychwanegol at y gwaith perthnasol a wneir gan Lywodraeth Cymru ac ni fydd yn ailadrodd y gwaith hwnnw.

Aelodaeth

  1. Cadeirydd y Grŵp fydd Jane Davidson, Dirprwy Is-Ganghellor Emeritws, Prifysgol Cymru, y Drindod Dewi Sant. Yn absenoldeb y Cadeirydd penodedig, bydd Dan Birstow, Cyfarwyddwr Polisi ac Ymarfer Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru (WCPP) yn dirprwyo.
  1. Bydd y Grŵp yn cael ei gefnogi gan Ysgrifenyddiaeth a thîm cymorth tystiolaeth sydd wedi’i leoli yn WCPP.
  1. Ymysg aelodau craidd y Grŵp mae nifer o arbenigwyr annibynnol (aelodau arbenigol), a ddewiswyd o bob rhan o’r byd academaidd, a sefydliadau cyhoeddus a phreifat. Dewiswyd aelodau arbenigol ar sail eu harbenigedd thematig unigol a’u cyfatebolrwydd â gofynion cyfunol y Grŵp, gan gynnwys i sicrhau sylw ar draws yr holl sectorau allweddol. Gwnaed ymdrech i ddewis arbenigwyr mewn sefydliadau yng Nghymru, y rhai oedd yn canolbwyntio ar ymchwil ar Gymru a’r rheini oedd â chyrhaeddiad ehangach yn y DU a chyrhaeddiad rhyngwladol cysylltiedig ag arferion gorau.
  1. Bydd nifer o sefydliadau sy’n ymwneud â chyflawni sero net hefyd yn cael eu croesawu i’r Grŵp fel arsylwyr, gan gynnwys rhai a benodwyd gan Lywodraeth Cymru.
  1. Bydd disgwyl i’r aelodau fynychu cyfarfodydd a chyfrannu’n effeithiol (gan gynnwys drwy ohebiaeth). Gellir dirymu aelodaeth gan y Cadeirydd lle nad yw hyn yn wir.
  1. Ni fydd y Cadeirydd na’r Aelodau yn derbyn tâl, fodd bynnag, rhagwelir treuliau rhesymol e.e. ar gyfer cyfarfodydd wyneb yn wyneb.
  1. Mae rhestr lawn o’r aelodau ar gael yn: https://netzero2035.wales/sample-page/members/

Rolau

  1. Mae’r disgwyliadau cyffredinol ar gyfer holl aelodaeth y Grŵp fel a ganlyn:
  1. Cynnal safonau moesegol uchel, gan weithredu yn unol â Saith Egwyddor Bywyd Cyhoeddus (a elwir hefyd yn Egwyddorion Nolan)3
  1. Ymateb i’r 7 Nod a 5 Dull Gweithio yn Neddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol, gyda’r bwriad o lywio meddwl o ran yr egwyddor datblygu cynaliadwy
  1. Mynychu cyfarfodydd a chyfrannu’n effeithiol (gan gynnwys drwy ohebiaeth);
  1. I beidio â rhannu barn ar ran y Grŵp yn allanol, oni bai am gasgliad cyhoeddedig y Grŵp neu gyda chytundeb penodol gan y Cadeirydd;
  1. Darparu tystiolaeth ddiduedd a chadarn fel y bo’n briodol.
  1. Bydd y Cadeirydd yn cyflawni’r cyfrifoldebau canlynol
  1. Goruchwylio datblygiad gwaith y Grŵp
  2. Sicrhau y bydd canlyniadau’n cael eu cyflawni drwy asesu cynnydd yn rheolaidd, gan weithio gyda’r Ysgrifenyddiaeth
  1. Cadeirio cyfarfodydd a galluogi cyfranogiad teg gan yr holl aelodau
  1. Yn chwarterol, briffio’r Gweinidog Newid Hinsawdd a’r Aelod Dynodedig, gyda chefnogaeth yr Ysgrifennydd
  1. Bydd yr Ysgrifennydd yn cyflawni’r cyfrifoldebau canlynol:
  1. Strategeiddio a threfnu gwaith y Grŵp, mewn cydweithrediad â’r Cadeirydd a’r Aelodau
  1. Cysylltu ag Aelodau i sicrhau bod eu safbwyntiau, fel y bo’n briodol, yn cael eu hymgorffori mewn dogfennau gwaith
  1. Sicrhau bod dogfennau gweithio o ansawdd digonol a’u bod yn cael eu darparu’n brydlon, gan gynnwys gweithio gyda’r ysgrifennydd cofnodion ar gadw cofnodion;
  1. Gweithredu fel prif gyswllt ar gyfer ymholiadau allano
  1. Datblygu a chynnal presenoldeb allanol effeithiol y Grŵp, gan gynnwys ar-lein
  1. Yn chwarterol, cefnogi’r Cadeirydd wrth friffio’r Gweinidog Newid Hinsawdd a’r Aelod Dynodedig
  1. Cefnogi aelodau arbenigol i gynrychioli’r Grŵp yn allanol, fel y bo’n briodol
  1. Cefnogi aelodau arbenigol i gynrychioli’r Grŵp yn allanol, fel y bo’n briodol
  1. Bydd yr arsylwyr:
  1. Ar sail anghenion ac fel y penderfynir gan aelodau arbenigol, yn cael eu galw i ddarparu tystiolaeth
  1. Yn rhoi gwybod i’r Ysgrifenyddiaeth o fynychwr dirprwyol; pan fo’n bosibl
  1. Bydd tîm cymorth tystiolaeth WCPP yn ymgymryd â’r cyfrifoldebau canlynol
  1. Cefnogi’r broses o gasglu, gwerthuso a chyfosod tystiolaeth i hwyluso gwaith y Grŵp

Cyfarfodydd

  1. Bydd y Grŵp yn cyfarfod yn fisol drwy gydol ei fodolaeth. Disgwylir i gyfarfodydd gael eu cynnal yn bennaf drwy ddulliau rhithwir, gyda fformat hybrid yn cael ei ddefnyddio ar sail anghenion.
  1. Cytunir ar agenda ar gyfer pob cyfarfod mewn gohebiaeth â’r aelodau, a fydd yn cael ei rhannu ar y cyd ag unrhyw bapurau perthnasol wythnos cyn cyfarfod.
  1. Bydd yr Ysgrifenyddiaeth yn sicrhau eu bod yn cymryd cofnodion ffurfiol, cywir ac o ansawdd uchel Bydd cofnodion ffurfiol yn cael eu rhannu fel y gall yr aelodau gyflwyno sylwadau a byddant yn cael eu cadarnhau gan y Cadeirydd cyn cael eu cyhoeddi.

Amserlen

Disgwylir y bydd y gwaith yn digwydd am 18 mis i ddechrau, gan ddechrau ym mis Ionawr 2023.